Misjonsarkivet har hatt gleden av å bistå dem som arbeider med fjerde bind om Karmøys historie. Både dokumenter og fotografier har blitt aktualisert, og nå er prosjektet omtalt på kommunens nettside. Etter hvert kan det komme nye forespørsler til oss for at dokumentasjonen kan bli så god som mulig.
Samtidig er det ønske om at andre også bidrar med materiale de måtte ha. Vi kan opplyse at også Statsarkivet i Stavanger har levert mange fotografi til bokverket.
Men kulturminner finnes på mange steder, og konkrete forskningsprosjekt kan være en god anledning til å lete fram relevante kilder både i offentlig og privat sammenheng.
Denne veka kunne fleire norske aviser presentera ein sjeldan norsk fotoskatt i The Library of Congress, det amerikanske nasjonalbiblioteket. Dette biblioteket har ufatteleg store mengder bøker, kart, teikningar, fotografi og andre dokumenttypar. Biblioteket har no lagt ut om lag 5000 fotografi på nettstaden Flickr. Mellom fotografia er det mange såkalla turistprospekt frå Noreg, Danmark og Sverige frå åra ca. 1890-1900.
Turistprospekta var ein forløpar til postkorta. Postkorta kom for fullt i åra etter 1900 medan turistprospekta hadde glansperioden sin i åra 1880-1900. Dei vart selde enkeltvis som souvenirar eller monterte i album. Både dampskipsekspedisjonar og reisebyrå i inn- og utland hadde godt utval i turistprospekt frå populære reisemål.
Fleire britiske og tyske dampskipsselskap hadde eigne turistruter til dei nordiske landa i sommarsesongen. Eitt av dei var Hamburg-America Line med turistruta Nordlandfahrten. Turistskipa i denne ruta selde eigne trykte albumar med store fotografi frå denne ruta. Eitt av skipa var Victoria Luise som tok turistane til Skottland, Færøyane, Island, Spitsbergen før dei kom til Finnmark og Troms. Reisa gjekk vidare langs kysten ned til Bergen. Turistbileta som vi kan studera på nettet no, er nok resultat frå ei eller fleire slike reiser. Det er til dømes fleire fotografi frå Spitsbergen i denne presentasjonen.
Sør-Vestlandet var dessverre ikkje særleg attraktivt for dei første turistane som kom til landet vårt. Eit lite unntak her var den nasjonale Turistrute 7, Suldal – Bratlandsdalen – Røldal. Men mellom fotografia som til no er presentert på nettet, er det ingen frå denne turistruta. Frå Voss ser det ut for at reisa til denne eller desse fotografane gjekk over fjellet til Dalen i Telemark og vidare austover til Kristiania.
Dei eldste turistprospekta var produserte på albuminpapir. Fotografia som The Library of Congress presenterer, er såkalla fotokrom-trykk. Dette er ikkje vanlege fargefotografi eller handkolorerte fotografi. Bileta vart laga ved ein prosess som vi kallar fotokromtrykk eller fotolitografi. Dette var ein prosess der ein brukte litografiske steinar, ein for kvar farge. Til eitt bilete kunne ein bruka over ti ulike steinar. Resultatet vart også framifrå bra. Det er ei stor gruppe flotte fargebilete som vi kan studera på nettet.
The Library of Congress ønskjer tilbakemeldingar frå publikum med utfyllande informasjon til dei enkelte motiva utover den trykte geografiske referansen som finst nedst på dei fleste fotografia. Du kan kommentera bileta og leggja inn opplysningar om dei på nettet.
Forslag til emneordliste for registrering av kulturhistoriske fotografi. Lista er ein thesaurus som kan leggast inn i t.d. FotoStation, då må filnamn endrast til 25.txt og leggast inn i Quick Lists-mappa.
Klikk på den følgjande linken: Emneord-SAS-081014 for å gå til liste.
Liste over fotografar og personar/amatørfotografar som er registrert ved arkiv og museum i Rogaland. Lista har ein del usikre namn og manglande fødsel/dødsår, men er eit grunnlag for vidare registrering.
Klikk på linken som følgjer for å gå til liste: Fotografregister Rogaland 081029
Fotografisk dokumentmateriale på nasjonal utstilling
Torsdag 16. okt. 2008 opna kulturminister Trond Giske utstillinga 80 millioner bilder – Norsk kulturhistorisk fotografi 1855-2005 på Nasjonalbiblioteket i Oslo.
Utstillinga og ei stor bok med same tittel er eit samarbeidstiltak mellom Nasjonalbiblioteket i Oslo og Preus museum, det nasjonale fotomuseet i Horten og resultat av ein nasjonal dugnad. I juni 2007 fekk nemleg alle bevaringsinstitusjonar i landet spørsmål frå Nasjonalbiblioteket og Preus museum om å senda inn forslag på fotografisk materiale i seriar frå offentlege og private arkiv. Materialet skulle visa breidda i norsk bruksfotografi.
Ut frå dei innkomne forslaga valde utstillings- og redaksjonskomiteen ut seriar frå 35 ulike nasjonale bevaringsinstitusjonar. Frå Rogaland er det fotografi frå tre privatarkiv ved Statsarkivet i Stavanger: fotofirmaet Hannchen Jacobsen & Co A/S, Stavanger Turistforening og bedriftsarkivet Rosenberg Mekaniske Verksted A/S. Dessutan viser ein fotografiserie i album (1914) frå Havnedirektoratet sitt arkiv ved Riksarkivet hamneanlegget på Utsira og på Røvær ved Haugesund.
Det utlånte originalmaterialet vert no vist i klima- og lysregulerte utstillingslokale på Nasjonalbiblioteket og på Preus museum. Fotografia frå før 1905 er utstilte i Oslo, og fotografia frå etter 1905 i Horten. Alle fotografia frå Rogaland er utstilte på Preus museum i Horten.
Den store boka presenterer også alle fotografia i naturleg storleik og har eit kort introduksjonskapittel til kvar serie.
Tre skjermar i utstillingslokala presenterer digitale versjonar av dei fleste fotografia institusjonane sende inn som forslag i første omgang, men som ikkje vart valde ut til utstillinga og boka. Her finst ein serie frå Kamerun som tilhøyrer Misjonsarkivet, Misjonshøgskolen i Stavanger.
Dei to utstillingane varer til 31. jan. 2009. Boka er for sal både på Nasjonalbiblioteket, Preus museum og hos bokhandlarane.
Utstilling 80 millioner bilderUtstilling 80 millioner bilderUtstilling 80 millioner bilder
Dalane folkemuseums sommerutstilling 2008 åpnet 20. juni i Feylingbua i Egersund. Dette året presenterer museet fotografi fra den store negativsamlingen etter Erling K. Ellingsen (1885-1959) fra Egersund. Dalane folkemuseum har nylig overtatt negativsamlingen etter Ellingsen. Han fotograferte både i selve byen og ellers, særlig i Helleland. Utstillingen viser mange kulturhistoriske perler, særlig fra årene mellom 1910 og 1940.
Utstillingen i Feylingbua er åpen daglig mellom kl 11 og 17 og står til 17. august 2008.
Norsk Fotohistorisk Forening og venneforeninga til Preus Museum har inngått eit samarbeid med tanke på å danna fellesforeninga «Norsk fotohistorisk forening – Preus museums venner»?
